آزمایش خون بارداری از جمله تستهای مهمی است که برای اطمینان از سلامت مادر و جنین انجام میشود. این آزمایشها شامل بررسیهای مختلفی مانند اندازه گیری سطح هورمونها، شمارش سلولهای خونی، تستهای غربالگری ژنتیکی و ارزیابی عفونتها است. در ادامه به این موضوع میپردازیم که آزمایش خون در بارداری چقدر دقیق است؟

آزمایش خون بارداری یا بتا
آزمایش خون بارداری در دسته آزمایش های معمول قرار دارد و دارای هیچگونه سختی نیست. برای انجام این آزمایش نیاز نیست تا شخص از شب قبل ناشتا باشد و میتوانید در این قضیه راحت عمل کنید. با استفاده از آزمایش بتا بررسی میشود که فرد باردار است یا خیر. دقت این آزمایش ها از تست بی بی چک بسیار مطمعن تر بوده و دارای درصد خطای بسیار کمتر میباشد. آزمایش خون بارداری با نام آزمایش بتا تیتر نیز شناخته میشود که در واقع همان تست حاملگی میباشد.
خانم ها معمولا بعد از گذشت چندین روز از دوره عادت ماهیانه خود میتوانند از تست خون بارداری استفاده کنند. در نظر داشته باشید که این آزمایش سریع تر و حتی در روز های اولیه بارداری را نشان میدهد اما تست بی بی چک کمی زمان لازم دارد تا هورمون hcg به درون ادرار برسد و توسط این تست های خانگی تشخیص داده شود. همچنین قابل ذکر است که گاهی ممکن است بعد از تاخیر دوره عادت ماهانه، بی بی چک منفی کاذب را نشان دهد اما در حقیقت بارداری وجود داشته باشد و در تست خون نمایان شود. نتیجه تست تیتر خود را به بهترین متخصص زنان نشان دهید.
مدت زمان آماده شدن جواب آزمایش خون بارداری
جواب آزمایش خون بارداری معمولا بین ۱ تا ۳ روز کاری پس از انجام آزمایش آماده میشود. زمان دقیق دریافت نتایج ممکن است بسته به آزمایشگاه و نوع آزمایش کمی متفاوت باشد. در این آزمایش، هورمون hCG که توسط بدن در دوران بارداری تولید میشود، اندازهگیری میشود. آزمایش خون از دقت بالایی برخوردار است و میتواند بارداری را حتی ۱۰ روز پس از باروری تشخیص دهد، در حالی که آزمایش ادرار معمولا حدود ۲ هفته بعد از باروری مثبت میشود.
این آزمایش به دو نوع کیفی و کمی تقسیم میشود. در آزمایش کیفی، تنها مشخص میشود که بارداری وجود دارد یا نه، اما در آزمایش کمی (بتا hCG) میزان دقیق هورمون hCG در خون اندازهگیری میشود
در نهایت، اگر نتایج آزمایش را در زمان پیشبینی شده دریافت نکردید، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید تا از وضعیت آن اطلاع پیدا کنید
بیشتر بخوانید: بهترین زمان آزمایش خون بارداری چه زمانی است؟
نتیجه آزمایش خون در بارداری
نتیجه آزمایش خون بارداری یکی از جوابهایی است که میتواند استرس زیادی را برای بانوان به همراه داشته باشد، زیرا مشخص میکند که آیا بارداری اتفاق افتاده است یا خیر. آزمایش خون بارداری یک تست ساده و ابتدایی برای تشخیص حاملگی است که نیاز به رعایت شرایط خاصی ندارد. برخلاف بسیاری از آزمایشهای دیگر، برای این تست نیازی به ناشتا بودن یا قطع مصرف داروها نیست. این آزمایش با بررسی هورمون βhCG که توسط جنین تولید میشود، بارداری را تشخیص میدهد. پس از لقاح، جنین به دیواره رحم چسبیده و تغییراتی در سطح هورمونهای خون مادر ایجاد میکند که از طریق این آزمایش قابل شناسایی است. معمولا این تست دو هفته پس از لقاح یا چند روز پس از تأخیر در قاعدگی انجام میشود.
دقت آزمایش خون در بارداری چقدر است؟
آزمایش خون بارداری از دقت بیشتری نسبت به تست ادرار برخوردار است. اگر به نتیجه تست ادرار خود شک دارید، میتوانید با انجام آزمایش خون اطمینان حاصل کنید که آیا باردار هستید یا خیر.
برای بانوانی که خود یا همسرشان دچار ناباروری هستند و بارداری و لقاح از طریق کاشت تخمک انجام شده است، ممکن است نتایج آزمایش خون بارداری دچار اختلال شود و پاسخ مثبت کاذب بدهد. به این زوجها توصیه میشود که این آزمایش را دو هفته پس از موعد قاعدگی انجام دهند تا با بررسی دقیقتر سطح هورمون βhCG، از صحت نتایج اطمینان حاصل کنند.
موارد مورد بررسی در آزمایش خون بارداری
مواردی که طی آزمایش خون بارداری بررسی میشوند عبارتند از:
- تعیین گروه خونی
چهار نوع گروه خونی وجود دارد، دانستن گروه خونی مادر یکی از موارد ضروری است که در پروندهی پزشکی او باید ثبت شود تا در صورت بروز خونریزیهای شدید در زمان بارداری یا زایمان بتوان به سرعت خون لازم را تزریق نمود.
- تعیین فاکتور RH
یکی دیگر از نکات مهم پس از گروه خون، بررسی آنتی ژن D روی سطح گلبولهای خون میباشد، در صورت وجود این آنتی ژن RH خون شما مثبت و در صورت عدم وجود آن منفی در نظر گرفته میشود. اکثر افراد RH مثبت دارند.
اگر RH خون شما منفی باشد در حالت کلی شما هیچ مشکلی نخواهید داشت اما در صورتی که جنین شما RH مثبت داشته باشد در این صورت ممکن است بدن شما علیه خون جنین آنتی بادی تولید کند، این موضوع در اولین بارداری مشکلی ایجاد نخواهد کرد اما در بارداریهای بعدی میتواند اثرات منفی داشته باشد (میزان بالای آنتی بادیهای بدن شما میتواند به گلبولهای قرمز جنین آسیب برساند) و طی هفتهی 26 تا 28 بارداری و 34 تا 36 جهت محافظت از نوزاد احتیاج به تزریقهایی خواهید داشت.
- کم خونی
کم خونی طی دوران باردای یکی از مشکلات شایع خانمهای باردار میباشد، علت کم خونی در دوران بارداری تامین خون و اکسیژن کافی برای نوزاد میباشد. افزایش مواد غذایی که دارای آهن فراوان باشند می تواند از کمخونی در این دوره جلوگیری نماید، در برخی از خانمها میزان کم خونی گاهی اوقات به حدی افزایش مییابد که نیاز به مصرف مکملهای آهن از هفتهی بیستم بارداری میباشد.
اگر کم خونی طی دوران بارداری تحت درمان قرار نگیرد موجب خستگی و بیحوصلگی میشود و همچنین در زمان زایمان با از دست دادن مقداری خون، شرایط برای مادر سختتر میشود.
- بررسی عفونتها
برخی از عفونتهایی که میتواند بر سلامت جنین تاثیر بگذارند، عبارتند از:
- سرخجه: ابتلا به سرخجه طی دوران بارداری میتواند منجر به ناشنوایی، آسیبهای مغزی شدید و یا سقط جنین شود.
- سیفلیس
- هپاتیت B و C: در صورت ابتلا به هپاتیت این بیماری در هنگام تولد به نوزاد شما نیز منتقل میشود که در صورت عدم درمان منجر به آسیبهای کبدی خواهد شد.
- ایدز: این بیماری طی بارداری و شیردهی میتواند به کودک منتقی شود.
توجه داشته باشید حتی در صورت منفی شدن نتیجهی آزمایش ممکن است شما در طی دوران بارداری به این بیماریها به خصوص بیماریهای منتقله از راه تماس جنسی میتلا شوید، بنابراین باید جوانب احتیاط را همیشه رعایت کنید.
در صورتی که در مراحل اولیه از این بیماریها مطلع شوید میتوانید با انجام محافظتهای لازم از انتقال آن به جنین جلوگیری نمائید یا در صورت ابتلاء نوزاد از همان روز تولد مراحل درمان او را شروع نمائید.
- دیابت بارداری
نوعی از دیابت است که زنان در دوران بارداری به آن مبتلا میشوند. دیابت اختلالی است که میزان قند خون بیش از حد طبیعی افزایش مییابد.
دیابت بارداری معمولا در سه ماهه سوم بارداری ایجاد میشود (پس از هفتهی 28) و پس از تولد نوزاد نیز از بین میرود. در صورت بروز دیابت بارداری باید بیشتر تحت کنترل باشید و رژیم غذایی مناسبی را در پیش بگیرید. ابتلاء به دیابت بارداری احتمال ابتلاء به دیابت نوع دوم را پس از بارداری افزایش میدهد.
هورمون HCG چیست؟
هورمون HCG که به عنوان هورمون بارداری شناخته میشود، حدود یازده روز پس از لقاح در خون مادر و از 12 تا 14 روز بعد در ادرار قابل تشخیص است. این هورمون هر سه روز یکبار به مقدار دو برابر افزایش مییابد و در هفتههای 8 تا 11 بارداری به بالاترین سطح خود میرسد، سپس در طول بقیه بارداری کاهش مییابد. به طور معمول، 25 تا 30 روز پس از آخرین قاعدگی، میزان هورمون HCG در نمونه ادرار مادر قابل اندازهگیری است.
موارد مهم در آزمایش خون سه ماه اول بارداری
مواردی که به صورت اختصاصی در آزمایش خون سه ماهی اول بررسی میشود:
- بررسی پروتئين پلاسما مرتبط با بارداری: این پروتئین در اوایل بارداری توسط جفت ساخته میشود. اگر سطح این هورمون غیرطبیعی باشد ممکن است نشانهای از ناهنجاریهای کروموزومی باشد.
- گنادوتروپین جفتی انسانی: این هورمون نیز در اوایل بارداری توسط جفت تولید میشود و سطوح غیرطبیعی آن میتواند نشانهای از ناهنجاری کروموزومی باشد.
در آزمایش غربالگری خونی میتوان به بررسی برخی مشکلات ژنتیکی مانند سندرم داون و یا تریزومی 18 پرداخت. اگر نتایج این تستها غیرطبیعی باشد انجام آزمایش های دقیق تر مانند نمونه برداری از پرزهای کوریونی یا آمنیوسنتز پیشنهاد میشود.
مزایای آزمایش خون بارداری
تصمیم برای انجام هرگونه آزمایش خون یا آزمایش دیگری در طی دوران بارداری کاملاً بر عهدهی شما میباشد و میتوانید هیچ کدام از آنها را انجام ندهید اما با انجام تستهای توصیه شده از تولد نوزادی که دچار نواقص ژنتیکی یا مشکلات مادرزادی میباشد میتوانید جلوگیری نمائید و در صورتی که مشکلی وجود داشته باشد با تحت نظر بودن و چکاپ منظم میتوانید این دوره را راحتتر سپری نمائید.
آزمایش خون بارداری چگونه انجام میشود؟
یکی از مشکلات آزمایش خون بارداری این است که هزینه نسبتا بالایی دارد و زمان بیشتری نسبت به تستهای دیگر میبرد. ماماها به بانوان توصیه میکنند که قبل از انجام این تست، از مصرف آنتیبیوتیکها، داروهای پیشگیری از بارداری، داروهای ضد درد مانند کدئین، و هر داروی دیگری که ممکن است در نتیجه آزمایش تأثیر بگذارد، پرهیز کنند. این آزمایش باید حتما در آزمایشگاه یا کلینیک انجام شود، اما به جز این موارد، نیاز به رعایت دستورالعمل خاصی نیست. در این آزمایش، حدود 2 سیسی خون از فرد گرفته میشود و نتیجه معمولا همان روز اعلام میشود. پزشک میتواند نتایج را تفسیر و راهنماییهای لازم را ارائه دهد.
آیا باید سطح هورمون HCG را در طول دوران بارداری به صورت ماهانه و منظم اندازهگیری کنید؟
به طور معمول، سطح هورمون HCG دو بار در طول بارداری اندازهگیری میشود. اما اگر سلامت بارداری در خطر باشد، پزشک ممکن است این آزمایش را بیشتر تجویز کند. مواردی مانند درد شدید شکمی، لکهبینی یا خونریزی از جمله دلایلی هستند که ممکن است نیاز به تکرار آزمایش بارداری برای اندازهگیری هورمون HCG باشد. نتایج این آزمایش، خصوصا در ماههای اول بارداری، میتواند اطلاعات زیادی درباره وضعیت سلامت بارداری به پزشک ارائه دهد.
سخن پایانی
آزمایش خون در بارداری به دلیل دقت بالای خود یکی از معتبرترین روشها برای تشخیص بارداری است. این آزمایش میتواند حضور هورمون HCG را در مراحل اولیه بارداری تشخیص دهد، حتی پیش از تاخیر در قاعدگی. دقت این آزمایش در مقایسه با تستهای ادراری بالاتر است و میتواند اطلاعات دقیقی درباره میزان هورمون HCG ارائه دهد، که به پزشک در ارزیابی سلامت بارداری کمک میکند. همچنین، آزمایش خون میتواند در صورت وجود خطرات یا مشکلاتی مانند بارداری خارج رحمی، نتایج قابل اعتمادتری ارائه دهد. با این حال، برای اطمینان کامل از نتایج، ممکن است نیاز به تکرار آزمایش یا انجام تستهای تکمیلی باشد.
دکتر سیده فاطمه سیدی | متخصص و جراح زنان، زایمان، ناباروری و زیبایی | دارای بورد تخصصی زنان و زایمان | عضو انجمن علمی متخصصین زنان و مامایی ایران | دارای سه مقاله علمی نمایهشده در PubMed | دارای مدارک رسمی مشاوره ژنتیک از سازمان بهزیستی و جهاد دانشگاهی، سونوگرافی زنان و مامایی از دانشگاه تهران، لاپاراسکوپی حرفهای از دانشگاه علوم پزشکی تهران، و درمان سوءمصرف مواد از دانشگاه علوم پزشکی ایران | شماره نظام پزشکی: ۱۲۸۳۲۶
0 Comments