علائم یائسگی در زنان چه مواردی هستند؟

به طور کلی یائسگی زمانی اتفاق می افتد که تخمدان های یک خانم از کار می افتند و دوره های قاعدگی او متوقف می شود. علائم یائسگی شامل گرگرفتگی، تعریق شبانه و تغییرات خلقی می باشد. یائسگی یک مرحله طبیعی در زندگی خانم ها است. میانگین سنی زنان برای رسیدن به یائسگی تقریبا 50 سال است، اما این می تواند در همه افراد یکسان نباشد. یائسگی معمولاً به تدریج اتفاق می افتد. چند سال قبل از یائسگی، ممکن است قاعدگی نامنظم باشد. این نامنظم بودن به معنای این است که خونریزی بیشتر یا کمتر از گذشته اتفاق می افتد. همچنین ممکن است پریودهای کمی سنگین تری داشته باشید. این مرحله، دوره پیش یائسگی نامیده می شود و می تواند حدود چهار سال، گاهی بیشتر طول بکشد.

یک خانم با گذر از دوره یائسگی هنوز هم می تواند باردار شود، بنابراین همچنان باید به استفاده از روش های پیشگیری از بارداری ادامه دهد. اغلب متخصص زنان و زایمان معمولاً متوقف کردن پیشگیری از بارداری را در 55 سالگی توصیه می کنند، زیرا باردار شدن پس از این سن بسیار نادر است، حتی اگر هنوز قاعدگی ادامه داشته باشد.

علائم یائسگی چقدر طول می کشد؟

بسیاری از زنان، اولین علائم یائسگی را حدود 4 سال قبل از آخرین قاعدگی خود مشاهده می کنند.این علائم ممکن است تا 4 سال بعد از آخرین پریود نیز ادامه دار باشند. تعداد بسیار کمی از زنان نیز ممکن است حدود یک دهه قبل یا یک دهه بعد از یائسگی، با علائم آن مواجه باشند.

میانگین سن یائسگی حدود 50 سالگی است. این سن می تواند تحت تاثیر عواملی مثل نژاد، ژنتیک، شرایط اقلیمی و … تغییر پیدا کند. به دوره پیش از آغاز یائسگی یا منوپوز، دوره ی پیش یائسگی گفته می شود. این دوره زمانی است که هورمون های شما جهت آمادگی برای یائسگی در حال تغییر هستد. دوره پیش یائسگی می تواند از چند ماه تا چند سال طول بکشد. بسیاری از زنان از اواسط دهه 40 زندگی خود شروع به مشاهده ی علائم یائسگی می کنند. برخی دیگر از زنان نیز ممکن است حتی دوره پیش یائسگی نداشته باشند و ناگهان وارد دوران یائسگی شوند.

درصد کمی از زنان نیز ممکن است قبل از 40 سالگی یا در فاصله 40 تا 45 سالگی، اولین علائم یائسگی را تجربه کنند؛ که به آن یائسگی زودرس یا نارسایی اولیه ی تخمدان گفته می شود.

یائسگی زودرس چیست؟

اگر خانمی قبل از 40 سالگی به یائسگی برسد، آن را یائسگی زودرس می نامند. وقتی یائسگی بین 40 تا 45 سالگی اتفاق بیفتد، یائسگی زودرس نامیده می شود.

عوامل موثر بر یائسگی زودرس

یائسگی یک مرحله طبیعی از پیری است. یائسگی زمانی اتفاق می افتد که تولید تخمک توسط تخمدان ها متوقف شود. به طور طبیعی تخمدان ها هورمون استروژن ایجاد می کنند، بنابراین وقتی تخمدان ها فعالیت نکنند، سطح هورمون خون کاهش می یابد. این تغییر قاعدگی را مختل می کند و علائم یائسگی ایجاد می شود.

برخی از عواملی که می تواند باعث یائسگی زود هنگام شوند شامل موارد زیر است:

• جراحی برداشتن تخمدان (اوفورکتومی)، که ممکن است در حین جراحی برداشتن رحم انجام شود.
• مصرف برخی از انواع داروها، از جمله داروهای شیمی درمانی.
• رادیوتراپی در ناحیه لگن.
• نارسایی زودرس تخمدان.

علائم و نشانه های یائسگی را بشناسید!

بیشتر خانم ها در دوره ای از یائسگی علائمی پیدا می کنند. در برخی از خانم ها این علائم مشکلات زیادی را ایجاد نمی کند، اما از هر چهار زن یک نفر با مشکلات قابل توجهی روبرو می شود.

علائم یائسگی پس از قطع قاعدگی می تواند حدود چهار سال یا بیشتر ادامه داشته باشد. اما هر خانمی متفاوت است. نیمی از زنان به مدت هفت سال برخی از علائم مانند گرگرفتگی را دارند. تقریباً از هر 10 زن یکی، علائم یائسگی را تا 12 سال ادامه پیدا می کند.

علائم و نشانه های احتمالی یائسگی شامل موارد زیر است.

• پریودهای نامنظم
• ممکن است پریود قبل از اینکه کاملا متوقف شود با فواصل بیشتری اتفاق بیفتد.
• ممکن است خونریزی شدیدتری اتفاق بیفتد.
• گرگرفتگی و تعریق شبانه: هنگام گرگرفتگی، سر ، صورت و گردن می تواند برای چند دقیقه بسیار گرم شود. در همان زمان، ممکن است تپش قلب و احساس اضطراب اتفاق بیفتد.
• درد یا سفتی مفصل و عضله.
• اشکال در خواب (بی خوابی): به دلیل تعریق شبانه ممکن است خوابیدن دشوار باشد.
• علائم واژن (به عنوان مثال، خشکی و درد در هنگام رابطه جنسی)
• از بین رفتن میل به رابطه جنسی (کاهش میل جنسی): تغییرات هورمونی یائسگی می تواند انگیزه جنسی را تحت تأثیر قرار دهد. در صورت داشتن علائم واژینال که باعث ناراحتی می شود، ممکن است خانم ها کمتر به رابطه جنسی علاقه داشته باشند.
• مشکلات ادراری: این علائم شامل عفونت های ادراری مکرر، بیماری بی اختیاری ادرار و نیاز به مراجعه بیشتر به توالت است.

تغییرات احساسی در دوران یائسگی

تغییراتی که با نزدیک شدن یا رسیدن به یائسگی در بدن اتفاق می افتد می تواند بر احساس خانم ها تأثیر بگذارد. ممکن است احساس اضطراب، تحریک پذیری یا تغییر حالت تجربه شود. اگر به دلیل تعریق شبانه به اندازه کافی استراحت وجود نداشته باشد، این علائم می تواند بدتر شود. همچنین ممکن است در تمرکز دچار مشکل شود و بر روی حافظه تاثیرات منفی بگذارد.

با تغییر در سبک زندگی، ممکن است به کاهش این اثرات کمک کرد. اغلب پزشکان داروهایی که می تواند به کاهش این علائم کمک کند را توصیه می کنند.

زنانی که یائسه می شوند احتمال ابتلا به افسردگی بیشتری نسبت به بقیه خانم ها دارند که این مساله بسیار جدی تر از تغییرات خلقی است. در صورت آگاهی از این مشکل سریعا با پزشک خود تماس بگیرید.

خونریزی بعد از یائسگی

اگر خونریزی بعد از یائسگی خونریزی اتفاق بیفتد (بعد از یک مدت طولانی مثلا یک سال) مراجعه به یک متخصص زنان الزامی است. بسیاری از زنان به این مشکل مبتلا می شوند و ممکن است یک توضیح ساده وجود داشته باشد. به عنوان مثال، تغییرات طبیعی که پس از یائسگی در واژن اتفاق می افتد می تواند باعث خونریزی شود. اما خونریزی بعد از یائسگی می تواند نشانه برخی وجود برخی از سرطان ها از جمله سرطان رحم باشد.

گرگرفتگی یائسگی

گرگرفتگی، متداول ترین و بارز ترین نشانه ی یائسگی است که تقریبا در تمام زنان مشترک است.

البته زنان ممکن است گرگرفتگی را به شکل های متفاوتی تجربه کنند. برای مثال: ممکن است بعضی ها به صورت نوسانی در طول روز دچار گرگرفتگی شوند، بعضی ها هنگام خواب شبانه و در بعضی دیگر ممکن است بصورت احساس گرمای شدید در قسمت های بالاتنه بروز پیدا کند.

گاهی اوقات، شدت یافتن و طولانی شدن گرگرفتگی، می تواند منجر به حالت تهوع شود.

آیا حالت تهوع از علائم یائسگی است؟

حالت تهوع یکی از علائم یائسگی است که ممکن است بعضی از زنان آن را تجربه کنند. علت چندان دقیقی برای بروز حالت تهوع در دوران یائسگی یا پیش از آن وجود ندارد؛ اما می توان آن را ناشی از تغییرات هورمونی بدن دانست. بنابراین اگر در دوران یائسگی هستید یا به تازگی علائمی از آن را مشاهده نموده اید و دچار حالت تهوع های بی دلیل نیز هستید، به احتمال بسیار زیاد نشانه ای از یائسگی است. بهتر است در این خصوص با متخصص زنان و زایمان مشورت کرده تا راهکاری مناسب برای کاهش و کنترل این نشانه ها در اختیار شما قرار دهد.

چه موقع باید برای یائسگی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر هر خانمی بتواند علائم خود را کنترل کند، ممکن است نیازی به مراجعه به پزشک نباشد. اما اگر تحمل این علائم دشوار باشد یا علائمی یائسگی قبل از 40 سالگی اتفاق بیفتد، توصیه می شود به یک پزشک زنان مراجعه نمایید و برای کنترل این علائم از ایشان کمک بگیرید. خانم هایی که علائم یائسگی را قبل از 40 سالگی تجربه می کنند ممکن است پزشک برای آنها آزمایش خون را پیشنهاد کند. این آزمایش برای اندازه گیری سطح هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) در خون است. با نزدیک شدن به سن یائسگی، میزان این هورمون در خون افزایش می یابد. با اندازه گیری سطح FSH در خون، می توان تشخیص داد که علائم ناشی از یائسگی است یا خیر.

کمک به خود برای کاهش علائم یائسگی

بسیاری از زنان بدون داشتن هیچ گونه درمان پزشکی خاص با علائم خود کنار می آیند. اقدامات زیادی وجود دارد که می توان برای کمک به کنترل این علائم کمک کرد:

• با خنک نگه داشتن و جلوگیری از عوامل محرک احتمالی مانند غذاهای پرادویه، کافئین دار، الکل، سیگار کشیدن یا داشتن استرس، اقدامات عملی برای مقابله با گرگرفتگی را می توان انجام داد.
• پوشیدن لباس های نازک و در صورت احساس گرما خارج نمودن لباس ها می تواند از میزان گر گرفتگی کم کند
• انجام ورزش های منظم ممکن است در کاهش گرگرفتگی، خواب بهتر و بالا بردن روحیه کمک کند.
• انجام تمرینات کف لگن می تواند به تقویت عضلات لگن کمک کند. (این تمرینات شامل فشرده سازی و آزاد سازی ماهیچه هایی است که از روده، مثانه و واژن پشتیبانی می کنند). این کار نیز کنترل مثانه را بهبود می بخشد.

انواع روش های درمان یائسگی

درمان جایگزینی هورمون (HRT)

اگر مدیریت علائم برای خود فرد دشوار باشد، پزشک متخصص ممکن است درمان جایگزینی هورمون (HRT) را پیشنهاد کند. HRTمی تواند به برخی علائم یائسگی مانند تعریق شبانه و گرگرفتگی، تغییرات خلقی و خشکی واژن کمک کند. همچنین می تواند به کاهش خطر پوکی استخوان کمک کند. بیشتر علائم طی سه ماه پس از آغاز مصرف درمان جایگزینی هورمون بهبود می یابند.

HRT  با کمک به بازگرداندن سطح هورمون های استروژن و پروژسترون در خون کمک می کند. این درمان می تواند به تنهایی استروژن یا ترکیبی از استروژن و پروژسترون باشد. اگر خانمی تحت عمل جراحی رحم قرار گرفته است، ممکن است پزشک به تنهایی مصرف استروژن را پیشنهاد دهد. اما اگر رحم را برنداشته باشد، ترکیبی از استروژن و پروژسترون به فرد پیشنهاد می شود. درمان جایگزینی هورمون می تواند به صورت قرص، ژل های پوستی و اسپری بینی و همچنین حلقه های واژن ارائه شود.

عوارض ناشی از مصرف HRT  

ممکن است برخی از خطرات احتمالی مرتبط با مصرف HRT شامل افزایش خطر ابتلا به لخته های خون (به عنوان مثال، ترومبوز ورید عمقی) و انواع خاصی از سرطان است. برخی از خطرات احتمالی HRT برای زنان بالای 60 سال بیشتر است. اغلب پزشکان با بیمار خود در مورد مصرف یا عدم مصرف و یا خطرات و عوارض ناشی از درمان جایگزینی هورمون صحبت خواهد کرد.

اکثر خانم ها برای درمان علائمی مانند گرگرفتگی به مدت دو تا پنج سال از HRT استفاده می کنند، اما ممکن است مدت زمان بیشتری برای مصرف آن لازم باشد. البته باید توجه داشت که علائم ممکن است پس از قطع مصرف برای مدت کوتاهی برگردد.

هورمون های گیاهی

این شامل هورمون هایی است که مشابه هورمون های بدن هستند، اما از منابع گیاهی ساخته می شوند. آنها اغلب به عنوان یک گزینه “طبیعی” تر از درمان جایگزینی هورمون معرفی می شوند، اگرچه در آزمایشگاه پردازش شده اند.

درمان های مکمل

هیچ مدرکی وجود ندارد که درمان های مکمل مانند آروماتراپی، طب سوزنی و رفلکسولوژی می تواند علائم یائسگی را بهبود بخشد. با این حال، برخی از خانم ها ترجیح می دهند از داروهای گیاهی مانند کوهوش سیاه، غذاهای پایه سویا و شبدر قرمز برای درمان گرگرفتگی استفاده کنند.

به یاد داشته باشید: مانند برخی از داروهای گیاهی نیز می توانند عوارض جانبی داشته و با سایر داروها تداخل داشته باشند. اگر قصد دارید هرگونه درمان گیاهی را انجام دهید، از داروساز خود راهنمایی بخواهید.

سایر درمان ها

اگر فردی قادر به استفاده از درمان های جایگزینی هورمون نیست، پزشک متخصص زنان ممکن است گزینه های درمانی دیگری را پیشنهاد کند. این درمان ها شامل موارد زیر است:

• رفتار درمانی شناختی (CBT) : از این روش برای کمک به تغییرات خلقی استفاده می شود. اگر پزشک تشخیص ابتلا به افسردگی را بدهد، ممکن است داروهای ضد افسردگی را تجویز کند.
• داروهای روان کننده های واژن به منظور کمک به درمان خشکی واژن.
• داروهای غیر هورمونی مانند داروهای ضد افسردگی به نام کلونیدین برای رفع علائمی مانند گرگرفتگی و تعریق.
• داروی تستوسترون، اگر میل جنسی کمتر باشد.

سالم ماندن در دوران یائسگی و بعد از آن

افت سطح استروژن در حین یائسگی و بعد از آن می تواند خطر ابتلا به بیماری های خاص را افزایش دهد. این موارد شامل پوکی استخوان (نازک شدن استخوان ها) و مشکلات قلبی و گردش خون است. بنابراین، تلاش برای حفظ سلامتی در دوران یائسگی و بعد از آن مهم تر از هر زمان دیگری است.

ورزش کنید و تحرک کافی داشته باشید

ورزشی که باعث فشار آوردن بر روی استخوان ها می شود، مانند دویدن و راه رفتن می تواند به تقویت آنها کمک کند و خطر پوکی استخوان را کاهش دهد. تحرک بدنی همچنین می تواند به محافظت در برابر بیماری های قلبی و سکته مغزی نیز کمک کند. اگرچه هیچ ورزشی نمی تواند گرگرفتگی را کاهش دهد، اما احتمالاً احساس سلامتی و روحیه را بهبود می بخشد. فعالیت دیگری که ممکن است باعث بهبود روحیه شود، یوگا است.

رژیم غذایی سالم داشته باشید

هدف داشتن یک رژیم غذایی سالم است. اگر گرگرفتگی دارید، ممکن است بخواهید از غذاهایی که باعث تحریک آن می شوند، مانند غذاهای پرادویه و نوشیدنی های کافئین دار، خودداری کنید.

یائسگی باعث می شود که کلسیم استخوان های خود را از دست برود، بنابراین مهم است که در رژیم غذایی روزانه دو یا سه بخش غذای غنی از کلسیم اضافه شود. همچنین دریافت ویتامین D کافی مهم است زیرا برای سلامتی استخوان حیاتی است.

اگر بعد از یائسگی موها شروع به نازک شدن کند رژیم غذایی سالم نیز ممکن است کمک کند.

مراقب افزایش وزن خود باشید

بعضی از خانم ها در دوران یائسگی مخصوصاً در اطراف شکم (شکم) وزن اضافه می کنند. این ممکن است به کاهش سطح استروژن بلکه به طور کلی پیری و تغییر سبک زندگی مرتبط باشد. اگر دچار گرگرفتگی و تعریق شبانه می شوید، ممکن است به کاهش وزن اضافی کمک کند. این امر همچنین به کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی کمک می کند.

سیگار نکشید

سیگار کشیدن می تواند به یائسگی زودتر منجر شود و گرگرفتگی را در پی داشته باشد. قطع سیگار باعث بهبود ظاهر پوست نیز می شود.

مصرف الکل را محدود کنید

الکل ممکن است در برخی از زنان گرگرفتگی ایجاد کند، بنابراین باید مصرف آن را کاهش داد.

از پوست خود مراقبت کنید

از بین رفتن کلاژن و خاصیت ارتجاعی ممکن است منجر به پیری پوست بعد از یائسگی شود و خشک شود. از لوسیون و مرطوب کننده های آفتاب برای آبرسانی به پوست خود استفاده کنید تا ظاهر آن را بهبود ببخشد و از آسیب بیشتر جلوگیری کند.

https://www.bupa.co.uk/health-information/womens-health/menopause