عفونت های واژینال که با نام واژینیت نیز شناخته می شوند، مجموعه ای از عفونت هایی است که باعث التهاب واژن می شوند. هنگامی که تعداد باکتری های مفید واژن نسبت به باکتری های غیر طبیعی و غیرمفید واژن کمتر شود این تعادل برهم میریزد و عفونت های واژن به وجود می آید. عفونت و التهاب به وجود آمده در ناحیه تناسلی موجب به وجود آمدن علائمی همچون سوزش، خارش و حتی درد می شود. در ادامه این نوشتار به بیان علل، علائم، و روش های درمان عفونت واژن خواهیم پرداخت.

علل ابتلا به انواع عفونت های واژن
شایع ترین علت به وجود آمدن عفونت های واژن شامل موارد زیر است:
واژینوز باکتریایی
واژینوز باکتریایی به دلیل برهم خوردن تعادل باکتری های بی هوازی و طبیعی مهبل می باشد. واژینوز باکتریایی درمان نشده می تواند منجر به بروز مشکلات زیادی در دوران بارداری شود و خطر ابتلا به عفونت های مقاربتی را افزایش دهد. عفونت باکتریایی واژن به علت ورود باکتری های بد ومضر به داخل واژن است. دلایل ابتلا به این عفونت چندان روشن و واضح نیست ولی این نوع عفونت واژن یکی از متداول ترین انواع عفونت در سنین باروری زنان است.
عوارض عفونت باکتریایی واژن
برخی از خانم هایی که اخیرا جراحی هایی مانند هیسترکتومی یا جراحی برداشتن رحم و یا کورتاژ (سقط جنین) انجام داده اند و به عفونت باکتریایی واژن مبتلا شده باشد، امکان سرایت این عفونت به سایر نواحی مانند لگن و بروز بیماری های التهابی لگن وجود دارد؛ بیماری التهابی لگن می تواند مشکلات بعدی مانند افزایش احتمال نازایی، افزایش ریسک بارداری خارج از رحم و نیز آسیب به لوله های رحمی را در پی داشته باشد. همچنین ابتلا به عفونت های باکتریایی می تواند سبب افزایش احتمال ابتلا به بیماری سوزاک و کلامیدیا نیز شود.
عفونت های مقاربتی (STI)
تریکومونیازیس، کلامیدیا و سوزاک، سه عفونت مقاربتی شایع می باشد که توسط انگل یا باکتری هایی که در طول فعالیت جنسی ایجاد می شود. عفونت تریکوموناس از طریق رابطه جنسی منتقل می شود؛ در واقع انگلی که باعث بروز این نوع عفونت در واژن می شود از فردی که به آن مبتلا این از طریق برقراری رابطه جنسی محافظت نشده به فرد دیگری منتقل خواهد شد. عفونت تریکوموناس واژن در بین زنان بسیار بیشتر از مردان شایع است. این نوع عفونت معمولا به نواحی دیگر بدن منتقل نمی شود و به همان واژن و دستگاه تناسلی محدود می شود.
تاثیر عفونت تریکوموناس بر بارداری
از آنجا که یک انگل در حین برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با فرد ناقل می توان این بیماری را ایجاد کند، بسیاری از زنان نگران تاثیر آن بر بارداری خود هستند. در صورتی که فردی با این عفونت بارداری شود معمولا دچار زایمان زودرس خواهد شد و نوزاد به دنیا آمده نیز وزن کمی خواهد داشت.
عفونت های مخمر
عفونتی است که توسط مخمر که نوعی قارچ در مهبل است، به وجود می آید. مخمری که موجب واژینیت می شود کاندیدا نامیده می شود. عفونت قارچی واژن یکی از انواع شایع عفونت های زنان است و تقریبا در حدود 75 درصد از زنان در طول زندگی خود به این نوع عفونت مبتلا می شوند. قارچ کاندیدا عامل اصلی بروز عفونت های قارچی است. این نوع قارچ به طور طبیعی در دهان، دستگاه گوارش و واژن وجود دارد و در کنار سایر سلول های طبیعی بدن به صورت متعادل فعالیت می کند. حال اگر تعداد سلول های این نوع قارچ افزایش پیدا کند، به بافت واژن حمله می کند و این تعدال سلول ها به هم ریخته و در نتیجه عفونت قارچی بروز می کند.
عوامل موثر بر ایجاد عفونت واژن
هر خانمی در طول زندگی خود ممکن است یک بار به عفونت واژن مبتلا شود، اما علل شایع آن عبارتند از:
- تغییرات هورمونی، به ویژه در دوران بارداری
- استفاده از داروها، به ویژه آنتی بیوتیک ها یا استروئیدها
- فعالیت جنسی یا داشتن بیماری های مقاربتی
- استفاده از محصولات بهداشتی، دوش واژینال و اسپری های واژن یا دئودورانت ها
به طور خاص اگر بخواهیم علت بروز انواع عفونت های قارچی و باکتریایی را عنوان کنیم، در ادامه به صورت جداگانه علل ابتلا به این دو نوع عفونت مطرح شده است:
علل ابتلا به عفونت قارچی واژن
عفونت قارچی همانطور که قبل تر اعلام شد، به دلیل افزایش تعداد قارچ های طبیعی واژن است. معمولا زمانی که منابع غذایی زیادی برای این قارچ ها در داخل واژن وجود داشته باشد مانند هورمون ها و رطوبت سبب می شود که تعداد قارچ ها افزایش یافته و عفونت قارچی بروز کند. در ادامه لیستی از محرک های اصلی عفونت قارچی واژن آورده شده است:
- افزایش سطح استروژن و تغییرات هورمونی بدن در دوران بارداری و قاعدگی
- نبود باکتری کافی در واژن جهت کنترل تعداد قارچ ها
- مصرف زیاد آنتی بیوتیک (به دلیل از بین بردن باکتری های مفید واژن و در نتیجه افزایش بی رویه قارچ ها)
- دیابت
- شیمی درمانی سرطان
- نقص ایمنی بدن
دقت داشته باشید که عفونت های قارچی برخلاف سایر انواع عفونت های واژن ارتباطی به فعالیت های جنسی ندارد و برقراری رابطه جنسی در ابتلا به عفونت قارچی تاثیری نخواهد داشت.
علت ابتلا به عفونت باکتریایی واژن
همانطور که پیشتر ذکر شد علت اصلی عفونت باکتریایی واژن به طور دقیق مشخص نیست ولی علل زیر می تواند سبب این عارضه شود:
- داشتن چند شریک جنسی
- استفاده از IUD برای جلوگیری از بارداری
- برقراری رابطه جنسی محافظت نشده
- استفاده از دوش واژینال
علائم عفونت واژن در خانم ها
با توجه به اینکه عفونت های واژینال انواع مختلفی دارد بسته به نوع عفونت، علائم به وجود آمده نیز ممکن است متفاوت باشد. با این حال، بیشتر عفونت های واژن علائمی مشابه دارند، این علائم شامل:
- ترشح سفید با بوی ناخوشایند که می تواند نشان دهنده واژینوز باکتریایی باشد، در حالی که یک عفونت مخمر ممکن است باعث به وجود آمدن ترشحات غلیظ و سفید رنگ شود. ترشحات زرد و سبز نیز می تواند نشانه تریکومونیازیس باشد.
- سوزش و خارش آزار دهنده می تواند در واژن موجب ایجاد جوش شود.
- میزان بو ناشی از عفونت ممکن است در طول چرخه قاعدگی در نوسان باشد و شدت آن متفاوت باشد.
- درد هنگام ادرار یا در حین مقاربت با عفونت های واژن در عفونت های واژن شایع است.
انواع روش های درمان عفونت واژینال
بسته به نوع عفونت موجود، درمان عفونت های واژینال متفاوت است. پزشکان معمولاً قبل از توصیه به یكی از این روش های درمانی، معاینه واژینال را انجام می دهند و گاهی ممکن است نمونه هایی را برای تشخیص درست و دقیق این بیماری جمع می كنند.
روش های درمانی پیشنهاد شده برای عفونت های واژن شامل:
کرم ها یا شیاف ها: ممکن است کرم ضد قارچ بدون نسخه و همچنین شیاف ضد قارچ برای درمان عفونت های مخمر توصیه شود. کرم های آنتی بیوتیکی را می توان برای کمک به درمان سایر اشکال مختلف واژینوز باکتریایی تجویز کرد.
تزریق: از آنتی بیوتیک های تزریقی می توان برای درمان عفونت های واژن، به ویژه سوزاک استفاده کرد.
داروهای خوراکی: ممکن است آنتی بیوتیک های خوراکی برای درمان واژینوز باکتریایی و کلامیدیا و داروهای ضد قارچ خوراکی ممکن است برای عفونت های مخمر تجویز شود. داروهای ضد انگل و آنتی بیوتیک نیز ممکن است برای تریکومونیازیس تجویز شود.
درمان عفونت واژن با لیزر
ورود لیزر به دنیای پزشکی رسیدن به بسیاری از اهداف درمانی و زیبایی را بسیار سهل و آسان کرده است. استفاده از لیزر در حوزه زنان علاوه بر اینکه می توان روشن کردن و جوانسازی واژن با لیزر را انجام داد، می توان از این روش در درمان بیماری های نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
پیشگیری از ابتلا به عفونت واژن
با رعایت برخی نکات بهداشتی ساده می توان از پشروی انواع عفونت های واژن جلوگیری کرد. این موارد شامل:
- عدم استفاده از مواد معطر و محرک مانند تامپون ها و صابون های عطری، دوش واژینال
- خشک کردن کامل ناحیه تناسلی پس از هر بار رفتن به توالت. باید توجه داشت که برای خشک کردن این ناحیه دستمال توالت باید از سمت جلو به عقب باشد.
- عدم رفتن به استخرها، جکوزی عمومی
- پوشیدن لباس های زیر نخی و عدم پوشیدن لباس های تنگ و چسبان و از جنس پلاستیک
- استفاده از کاندوم برای جلوگیری از انتقال عفونت های جنسی برای خانم ها و آقایان
کلام آخر
عفونت های واژن یکی از بیماری های شایع در بین خانم ها می باشد که ممکن است مشکلات زیادی را برای آنها به وجود آورد. مراجعه به موقع به یک متخصص زنان خوب تشخیص در مراحل اولیه به وجود آمدن عفونت می تواند از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کند. یکی از نکات بسیار مهمی که باید هنگام مراجعه به پزشک به آن توجه کرد این است که با پزشک خود راحت باشید و از بیان علائم و مشکلاتی با آن درگیر هستید به هیچ وجه خجالت نکشید. مطمئن باشید پزشک زنان با دقت به تمام مواردی که بیان می کنید گوش می کند و بهترین روش درمانی را به شما ارائه می دهد.
دکتر سیده فاطمه سیدی | متخصص و جراح زنان، زایمان، ناباروری و زیبایی | دارای بورد تخصصی زنان و زایمان | عضو انجمن علمی متخصصین زنان و مامایی ایران | دارای سه مقاله علمی نمایهشده در PubMed | دارای مدارک رسمی مشاوره ژنتیک از سازمان بهزیستی و جهاد دانشگاهی، سونوگرافی زنان و مامایی از دانشگاه تهران، لاپاراسکوپی حرفهای از دانشگاه علوم پزشکی تهران، و درمان سوءمصرف مواد از دانشگاه علوم پزشکی ایران | شماره نظام پزشکی: ۱۲۸۳۲۶
0 Comments