ترشحات آبکی واژن، مایع یا مخاطی است که از واژن خارج میشود. گاهی اوقات این ترشحات باعث ایجاد نگرانیهایی میان زنان شده و باعث میشود به مراکز درمانی مراجعه نمایند. در اغلب موارد ترشحات آبکی واژن کاملاً طبیعی هستند مگر اینکه با سوزش، خارش یا سایر موارد آزادهنده همراه باشند. عوامل بسیاری ممکن است باعث ترشحات آبکی واژن باشند بنابراین اگر میزان ترشحات یا رنگ و غلظت آن نسبت به گذشته تغییر کرده است برای تشخیص علت آن باید به پزشک متخصص زنان مراجعه نمایید. در ادامه این مقاله چند مورد از شایع ترین مواقع ترشح واژن را توضیح داده ایم. با ما همراه باشد…
کدام ترشحات زنان طبیعی است؟
ترشح آبکی واژن چیست؟
ترشحات آبکی واژن شامل سلولهای پوست واژن، باکتری، مخاط و مایعی میباشد که در واژن و دهانه رحم تولید شده است. ترشحات طبیعی بوی کمی دارند و باعث ایجاد تحریک و ناراحتی نمیشوند. این ترشحات سبب روانسازی بافت واژن و محافظت از مجاری ادراری و واژن در برابر عوامل میکروبی میباشند. با بررسی ترشحات واژن میتوانید زمان تخمک گذاری را به طور تقریبا حدس بزنید، همچنین رنگ و بو و غلظت این ترشحات به شما کمک میکند تا هر گونه بیماری و عفونتی را در همان مراحل اولیه پیگیری نمایید، بنابراین بسیار مهم است که به این ترشحات دقت نمایید.
بیشتر بخوانید: جراحی لابیاپلاستی
ترشحات واژن چگونه تشکیل میشوند؟
ترشحات آبکی واژن توسط سلولهای پوست واژن و دهانه رحم که تحت تاثیر هورمونهای زنانه استروژن قرار دارند، ایجاد میشود. به همین دلیل میزان ترشحات واژن در زنان پیش از آغاز بلوغ و پس از یائسگی به دلیل کاهش میزان استروژن کمتر میباشد. به طور معمول روزانه تقریباً نصف تا یک قاشق چایخوری (2 تا 5 میلیمتر) ترشحات غلیظ مخاطی مانند به رنگ سفید یا شفاف که اکثراً بدون بو هستند از واژن خارج میشود. این میزان در روزهای مختلف یک دورهی قاعدگی با توجه به نوسانات هورمونی دستخوش تغییراتی میشود.
مواقعی که میزان ترشحات افزایش مییابد:
- بارداری
- هفتهی قبل از شروع قاعدگی
- روزهایی که به تخمکگذاری نزدیک است.
- استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری مانند قرصهای بارداری، چسب، حلقه واژینال
بیشتر بخوانید: لابیاپلاستی با لیزر
علائم ترشحات غیر طبیعی واژن
- خارش
- سوزش
- تحریک
- کبودی
- درد در هنگام خروج ادرار و یا هنگام رابطه جنسی
بیشتر بخوانید: بهترین جراح لابیاپلاستی
تفاوت ترشح آبکی واژن با ترشحات غیرطبیعی
ترشحات آبکی غیرطبیعی واژن بویی متفاوت از ترشحات طبیعی دارند و با سوزش، خارش و یا درد همراه هستند، این ترشحات می توانند نشان دهندهی عفونت، التهاب یا بیماریهای مقاربتی باشند.
این بیماریها شامل موارد زیر میباشند:
- واژینوز باکتریال
- عفونت دهانه رحم
- التهاب لگن
- تریکومونیازیس
- واژینیت
- عفونت قارچی
- کلامیدیا تراکوماتیس
- سوزاک
- آتروفی واژن
- فیستول واژن
نحوه تشخیص ترشحات غیرطبیعی واژن
- معاینه لگن: بررسی واژن و دهانه رحم، فشار بر رحم و تخمدانها جهت بررسی ناهنجاری ها در بافت و اندامها
- آزمایش pH: عفونتها میتوانند سطح اسیدیته ترشحات را دستخوش تغییر کنند بنابراین آزمایش اسیدیته میتواند در تشخیص عفونت موثر باشد.
- بررسی نمونه از ترشحات جهت جستجوی عوامل قارچی، باکتریایی یا سایر عفونتها
- آزمایش خون جهت بررسی عفونتهای منتقله از راه جنسی
پیش از مراجعه به پزشک در تشخیص ترشحات غیرطبیعی باید این موارد را بررسی نمایید:
- هرگونه تغییر در میزان ترشحات
- تغییر در غلظت ترشحات
- تغییر در رنگ ترشحات
این تغییرات را میتوانید با کمک انگشتان خود یا با استفاده از دستمال بررسی نمایید و در صورت وجود هر گونه مورد مشکوک به پزشک مراجعه نمایید.
تغییرات طبیعی
تغییرات طبیعی که در ترشحات آبکی واژن پیش میآید شامل موارد زیر میباشد:
1. در شروع قاعدگی: در روز اول چرخه قاعدگی سطح استروژن و پروژسترون پایین است و تولید ترشحات بسیار کم است، در این زمان با آغاز خونریزی شما میزان تغییرات در ترشحات را حس نخواهید کرد.
2. پس از قاعدگی: بلافاصله پس از پایان خونریزیهای قاعدگی، استروژن به تدریج افزایش مییابد. در این روزها معمولاً ترشحی وجود ندارد.
3. با افزایش سطح استروژن میزان ترشحات افزایش مییابد، در یک چرخه قاعدگی 28 روزه این دوره حدود روز 9 یا 10 میباشد. در این روزها ترشحات ممکن است غلیظ و چسبنده باشند، رنگ آن سفید، کدر یا حتی مایل به زرد است.
4. با نزدیک شده به دورهی تخمک گذاری ترشحات افزایش مییابند، واژن شروع به خیس شدن میکند، ترشحات فراوان آبکی که لغزنده هستند در طی چند روز به تدریج کشدار و شفافتر میشوند، زمانی که تولید استروژن به اوج خود برسد و در فاصله زمانی 1 تا 2 روز قبل از تخمک گذاری مایع دهانه رحم شبیه سفیده تخم مرغ خام میباشد. میزان ترشحات طی این دوره در افراد مختلف متفاوت است اما معمولا 10 تا 20 برابر بیشتر از روزهای عادی است. ترشحات این دوره 95 درصد از آب تشکیل شده و 5 درصد از مواد جامد (مانند الکترولیتها، ترکیبات آلی و پروتئینها). به ترشحات آبکی این دوره ترشحات تخمکگذاری گفته میشود.
5. در روزهای پس از تخمک گذاری ترشحات واژن دوباره دچار تغییراتی میشوند، در این دوره مقدار ترشحات به سرعت کاهش مییابد، غلظت آن ممکن است چسبناک شود یا اینکه به طور کلی ترشحی وجود نداشته باشد.
بیشتر بخوانید: جراحی زیبایی واژن
ترشحات آبکی قبل از پریود
خروج ترشحات آبکی از واژن قبل از پریود، امری طبیعی است و جای نگرانی ندارد. حتی گاهی اوقات ممکن است ترشحات واژن قبل از پریود به رنگ سفید دیده شوند. در صورتی که میزان و غلظت این ترشحات زیاد باشد، رنگ تیره تری – مایل به زرد، سبز یا قهوه ای- داشته باشند و همچنین بوی نامطبوعی هم بدهند، ممکن است نشانه وجود عفونت باشد.
آیا ترشح سفید آبکی نشانه بارداری است؟
اگرچه خارج شدن ترشحات آبکی و سفید رنگ می تواند یکی از نشانه های بارداری باشد، اما لزوما همیشه به این معنا نیست.درصورتیکه رابطه جنسی محافظت نشده داشته اید و در مورد اینکه احتمال بارداری شما وجود دارد یا خیر، تردید دارید، در صورت خروج ترشحات آبکی یا سفید رنگ حتما برای اطمینان یافتن از باردار بودن یا نبودن، از روش های مطمئن تر مثل بی بی چک یا آزمایش خون بارداری کمک بگیرید.
بیشتر بخوانید: سفید کردن واژن
ترشحات آبکی واژن بعد از یائسگی
یائسگی از دوره های بسیار مهم در زندگی زنان است که تغییرات متعدد و گوناگونی را با خود به همراه دارد. از جمله مهمترین این تغییرات، بروز تغییرات هورمونی، عملکرد دستگاه تناسلی و واژن است.
لازم است یادآوری کنیم که تجربه افراد، از علائم یائسگی متفاوت است. اما به طور کلی علت همه این علائم یکسان است. کاهش سطح هورمون استروژن در دوره یائسگی عامل اصلی تغییر و تحول در بدن بانوان است. کاهش استروژن به طور طبیعی باعث کم شدن رطوبت و ترشحات واژن می شود. به همین دلیل خشکی و آتروفی واژن یکی از اتفاقاتی است که در یائسگی احتمال بروز آن وجود دارد. علاوه بر این محیط واژن بعد از یائسگی از حالت اسیدی به حالت قلیایی تغییر پیدا میکند. این مورد زمینه را برای ابتلا به عفونت های واژن و مجاری ادرار فراهم می کند. بنابراین داشتن ترشحات زیاد با ویژگی های مختلف ممکن است نیاز به توجه بیشتر داشته باشند.
ترشحات بعد از یائسگی ممکن است در بعضی از بانوان حالت آبکی و بدون رنگ و بو داشته باشد و در بعضی دیگر، به رنگ قهوه ای روشن یا تیره و با غلظت بیشتر از واژن خارج شود.
در صورتی که شاهد ترشحات آبکی واژن یا ترشحات غلیظ تر بعد از یائسگی خود هستید، حتما برای بررسی علت و برطرف نمودن آن به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. بسیاری از راهکارهایی که تحت عنوان درمان های خانگی از قدیم شنیده اید یا اطرافیان به شما توصیه می کنند، باعث بدتر شدن اوضاع خواهند شد.
علت درد شکم و ترشح آبکی
ترشحات آبکی به منظور تمیز شدن محیط داخلی رحم و حفظ تعادل PH ترشح میشوند و یک موضوع عادی در سیستم تولید مثل زنان است. یکی از مهمترین علل ترشح آبکی واژن، عفونت زنانه است که با درد شکم همراه است. درد شکم به شکلهای مختلف احساس میشود. برخی مواقع فشار داخلی در ناحیه رحم احساس میکنید و بعضی مواقع به صورت تیز و سیخ زدن احساس میکنید. زمانی که در میزان PH تولید شده اختلال به وجود بیاید مقدار ترشحات آبکی با مشکل روبرو خواهند شد. به همین دلیل درد شکم احساس خواهد شد.
در ادامه به بررسی تعدادی از دلایل اصلی ترشحات واژنی همراه با درد شکم خواهیم پرداخت.
تخمک گذاری همراه با درد
درد در ناحیه پایین سمت چپ یا راست شکم ممکن است ناشی از تخمک گذاری باشد. بسیاری از زنان در میانه سیکل خود کرامپ و درد را تجربه میکنند که به دلیل فرآیند تخمک گذاری است. تخمک گذاری دردناک با نام میتلاشمرز (Mittelschmerz) نیز شناخته میشود. علت این درد تحریک حفره شکمی توسط خون است که باعث ایجاد درد از خفیف تا شدید در زنان میشود.
این نوع تخمک گذاری میتواند باعث ایجاد کرامپ در فواصل بین پریودها شود. ممکن است این درد هر ماه تکرار شود و از چند ساعت تا سه روز ادامه داشته باشد. در برخی موارد، شدت درد به حدی است که ممکن است با آپاندیسیت اشتباه گرفته شود. در صورت ادامهی درد برای بیش از سه روز، توصیه میشود که حتما به پزشک مراجعه کنید.برای کاهش درد ناشی از تخمکگذاری، میتوان به مدت ۲۰ دقیقه از کیسه آب گرم روی شکم استفاده کرد.
سندروم پیش از قاعدگی
یکی از نشانههای سندرم پیش از قاعدگی، کرامپ در ناحیه پایین شکم و کمر است. این سندرم میتواند باعث سردرد، نوسانات خلقی و نفخ همراه با کرامپ شکمی شود. شدت کرامپهای قاعدگی ممکن است هر ماه متفاوت باشد و استرس نیز میتواند درد شکمی را تشدید کند. ممکن است درد در ناحیه پایین شکم بلافاصله پس از تخمکگذاری شروع شده و کرامپها تا زمان شروع قاعدگی به صورت متناوب ادامه داشته باشند. با یادداشت کردن تغییرات بدنی در یک دفتر جداگانه، میتوانید تفاوتهای طبیعی و غیرطبیعی در چرخه قاعدگی خود را شناسایی کنید.
روشهای طبیعی متعددی برای کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی وجود دارد؛ به عنوان مثال، استفاده از روغن گل شببو میتواند علائم را تسکین دهد. همچنین، داشتن یک سبک زندگی سالم، ورزش سبک و خواب کافی به بدن کمک میکند تا بهتر با نوسانات هورمونی کنار بیاید. کرامپ و ترشحات واژینال میتوانند به دلیل مشکلات پزشکی مانند عفونتهای باکتریایی، ویروسی و قارچی به صورت همزمان بروز کنند.
بیماری التهابی لگن
بیماری التهابی لگن یک نوع عفونت است که در رحم، لولههای فالوپ یا تخمدانها رخ میدهد. این مشکل معمولا ناشی از عفونتهای آمیزشی است. علائم آن شامل درد در ناحیه پایین شکم و ترشحات واژنی است. درمان به موقع این بیماری، که غالباً شامل استفاده از آنتیبیوتیک میشود، میتواند از بروز عوارضی مانند ناباروری جلوگیری کند.
حاملگی خارج از رحم
درد در ناحیه پایین شکم و کشالههای ران در زنان ممکن است علائمی از بارداری خارج از رحم باشد. این وضعیت زمانی اتفاق میافتد که جنین به جای رشد در رحم، در لولههای فالوپ رشد کند. در صورتی که در اوایل بارداری باشید، ممکن است درد خفیفی را تجربه کنید که معمولا با خاتمه بارداری از بین میرود. علامتهای بارداری خارج از رحم معمولا بین هفته ۴ تا ۱۰ پس از وقوع بارداری شروع میشود. این وضعیت میتواند باعث درد شدید و ناگهانی در پایین شکم شود که به تدریج تشدید میشود.
ممکن است خونریزی واژینال نیز تجربه کنید که ممکن است با پریود اشتباه گرفته شود. همچنین، درد ناشی از بارداری خارج از رحم میتواند به نواحی دیگر مانند کتف و پشت گسترش یابد. اگر درد شدیدی در یک طرف پایین شکم دارید که با سرگیجه و خونریزی واژینال همراه است، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. بارداری خارج از رحم میتواند خطرناک باشد و نیاز به توجه فوری پزشکی دارد.
سوالات متداول
بله، تغییرات در ترشحات واژینال در دوران قاعدگی طبیعی است. پیش از شروع قاعدگی، ممکن است ترشحات آبکی افزایش یابد و در طول قاعدگی تغییرات رنگ و قوام داشته باشد. این تغییرات معمولا بخشی از روند طبیعی قاعدگی است.
ترشحات واژینال طبیعی معمولا بیبو و شفاف یا کمی شیری رنگ است و قوامی آبکی دارد. اگر ترشحات شما تغییر رنگ داده، بوی غیرطبیعی داشته، همراه با درد، خارش، یا خونریزی باشد، توصیه میشود به پزشک مراجعه کنید.
اگر ترشحات واژینال شما با تغییرات قابل توجهی مانند بوی بد، رنگ غیرطبیعی، خارش، درد، یا خونریزی همراه است، یا اگر علائم دیگر نظیر درد در ناحیه زیر شکم یا مشکلات ادراری دارید، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.
استفاده از روشهای خانگی میتواند به کاهش ناراحتیهای خفیف کمک کند، مانند استفاده از نوار بهداشتی یا لباسهای پنبهای. اما برای مشکلات جدیتر، یا در صورتی که تغییرات قابل توجهی در ترشحات مشاهده کردید، مشاوره پزشکی ضروری است.
سخن پایانی
ترشحات آبکی واژن یک پدیده طبیعی در بدن هستند که نقش مهمی در حفظ سلامت واژن دارند و به عنوان یک پاککننده طبیعی رحم عمل میکنند. با این حال، در برخی مواقع به دلایل مختلف، این ترشحات ممکن است با بو و رنگ غیرطبیعی همراه شوند که میتواند موجب درد در ناحیه زیر شکم گردد. شناسایی علت این تغییرات نیاز به تخصص دارد، بنابراین در صورت مشاهده این علائم، توصیه میشود به پزشک متخصص مراجعه کنید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره با یکی از بهترین متخصصین زنان و زایمان، دکتر فاطمه سیدی، میتوانید به وبسایت ایشان مراجعه کرده و برای معاینه و مشاوره به مطب ایشان بروید.
دکتر سیده فاطمه سیدی | متخصص و جراح زنان، زایمان، ناباروری و زیبایی | دارای بورد تخصصی زنان و زایمان | عضو انجمن علمی متخصصین زنان و مامایی ایران | دارای سه مقاله علمی نمایهشده در PubMed | دارای مدارک رسمی مشاوره ژنتیک از سازمان بهزیستی و جهاد دانشگاهی، سونوگرافی زنان و مامایی از دانشگاه تهران، لاپاراسکوپی حرفهای از دانشگاه علوم پزشکی تهران، و درمان سوءمصرف مواد از دانشگاه علوم پزشکی ایران | شماره نظام پزشکی: ۱۲۸۳۲۶
سلام وقت بخیر من دخترم ۲۲سالمه بعد از این دوره پریودم خیلی ترشحات آبکی دارم جوری که کاملا شورتم خیس میشه .
برای درمان چیکار باید بکنم !؟ ممنون میشم راهنمایی ام کنید .