جنین درون شکم داخل کیسه ای از مایع آمنیوتیک قرار دارد که درواقع همان کیسه آب شناخته میشود. همانطور که شاید بدانید این کیسه قبل از تولد جنین دچار پارگی میشود و به همین دلیل مایع درون آن از واژن خارج میشود که به این فرآیند پارگی کیسه آب می‌گویند. حال برخی مواقع کیسه آب بسیار زودتر از موعد پاره میشود و اغلب بانوان در ماه های آخر بارداری نگران این موضوع هستند. در ادامه دلایل پاره شدن زودرس کیسه آب جنین و اقدامات لازم در آن زمان را برایتان بازگو می‌کنیم.
پارگی زودرس کیسه آب چیست؟
خانم های باردار اطلاع دارند که کیسه آب قبل از شروع درد های زایمان احتمال پاره شدن دارد. حال زمان این اتفاق چه موقع است؟ اگر کیسه آّ قبل از هفته 37 بارداری پاره شود درواقع پارگی زودرس کیسه آب رخ داده است. پاره شدن زودتر از موعد کیسه آب سبب زایمان زودرس میشود زیرا در آن زمان بدون اتلاف وقت باید به دکتر زنان اطلاع داده شود و اقدامات لازم بارداری انجام شود. آمارهای پزشکی نشان می‌دهد که حدود 3 الی 4 درصد از بارداری ها دچار پارگی زودرس کیسه آب می‌شوند. لازم به ذکر است این مورد با سن مادر ارتباط مستقیم دارد.
علت پاره شدن کیسه آب زودرس
درواقع علت پاره شدن زودرس کیسه آب برای همه خانم ها یکسان نیست و دلایل متعددی سبب این اتفاق میشود. اغلب دلایل مهمی سبب رخداد این مورد میشود و لازم است تا پیگیری های لازم حتما انجام شود زیرا دلایل پیش پا افتاده این موضوع را ایجاد نمی‌کند. در ادامه به برخی از آن ها اشاره خواهیم داشت:
- سابقه جدا شدن جفت
- بارداری های چندقلویی
- انجام جراحی سرویکس
- خونریزی واژینال در بارداری
- برخورد ضربه به شکم در بارداری
- داشتن زایمان زودرس در سوابق بارداری
- سابقه پارگی زودرس کیسه آب در بارداری قبلی
نکته: بسیاری از مادران باردار تصور دارند به دلیل انجام فعالیت های سنگین در آن روز، کیسه آب زودتر از موعد پاره شده است اما این مورد در این فرآیند تاثیرگذار نیست.
علائم پاره شدن کیسه آب زودتر از موعد
یکی از مهمترین و بارزترین علائمی که پاره شدن کیسه آب، نشت مایع آمنیوتیک یا همان خروج مایع شفاف مانند آب از واژن است. بهتر است بدانید زمانی که کیسه آّ پاره میشود نمی‌توانید جلوی خروج این مایع را بگیریداما این نکته نیز مهم است که میزا مایعی کهاز ناحیه واژن نشت می‌کند در خانم ها یکسان نیست و ممکن است در برخی افراد بسیار کم باشد. پارگی کیسه آب سلامت مادر باردار را تهدید نمی‌کند اما ممکن است اگر سریعا مورد پیگیری قرار نگیرد بر سلامت جنین تاثیر بگذارد.
تشخیص پارگی کیسه آب زودرس
گاهی برای معاینات واژینالی از اسپکولوم استفاده می‌کنند تا میزان مایع آمنیوتیک را مورد بررسی قرار دهند و مشخص شود که لازم به انجام زایمان زودرس می‌باشد یا خیر. اقداماتی که حین پارگی زودرس کیسه آب انجام می‌گیرد هیچگونه دردی برای مادر به همراه ندارد و با وجود بهترین متخصص زنان، جای هیچگونه نگرانی وجود ندارد. اندازه فشار خون مادر و تعداد نبض وی در دقیقه یکی از مسائل مهمی است که دائما مورد بررسی قرار می‌گیرد. ناگفته نماند از خانم باردار که دچار این مسئله شده است، آزمایش خون گرفته تا از نظر عفونت موجود مورد معاینه قرار گیرد.
عوارض پاره شدن کیسه آب برای مادر و جنین
عوارضی که پارگی زودرس کیسه آب برای فرد ایجاد می‌کند در همه خانم هایی که دچار این اتفاق می‌شوند، یکسان نیست. در ادامه به مهمترین عوارض ناشی ای پاره شدن کیسه آب زودتر از موعد اشاره خواهیم داشت:
عفونت: کیسه آب دور تا دور جنین را پوشانده است و زمانی که دچار پارگی میشود، احتمال ایجاد عفونت بسیار افزایش می‌یابد. عفونت ایجاد شده اگر از نوع عفونت خونی باشد هم برای مادر و هم برای جنین بسیار خطرناک است.
درد شدید: زمانی که کیسه آب دچار پارگی میشود، ضربان قلب جنین نیز افزایش یافته و در نهایت منجر به انقباضات شدید و درد برای مادر باردار میشود.
زایمان زودرس: اغلب خانم هایی که دچار پارگی زودرس کیسه آب می‌شوند نیز در نهایت ناچار به زایمان زودرس هستند زیرا میزان انقباضات رحمی و شکمی آن ها به مرور زمان بعد از این اتفاق بسیار افزایش پیدا می‌کند. در واقع طبق آمارهای پزشکی در این زمینه باید ذکر کرد که از هر 10 بارداری که به پارگی زودرس کیسه آب ختم میشود، 4 مورد باید زایمان زودرس انجام دهند.
افتادن بند ناف: گاهی بند ناف به صورت پرولاپس از طریق دهانه رحم به واژن وارد میشود که در این صورت، وضعیتی بسیار اورژانسی ایجاد شده و حتی حیات و سلامت نوزاد نیز در خطر قرار می‌گیرد.
جدا شدن یا دکولمان جفت:
گاهی جفت قبل از زایمان از رحم جدا شده که دکولمان نام دارد و در پس آن، خونریزی بسیار شدیدی برای فرد ایجاد میشود. دکولمان برای مادر و جنین خطر بسیار داشته و حتی ممکن است در نهایت به مرگ جنین نیز خاتمه یابد. در صورتی که پارگی کیسه آب قبل از هفته 24 بارداریباشد، اتفاقات ناخوشایند بیشتری جنین را تهدید می‌کند.
در صورتی که پارگی زودرس کیسه آب رخ داد باید چکار کرد؟
اولین اقدامی که فرد باید بعد از پارگی زودرس کیسه آب انجام می‌دهد باید فورا به دکتر زنان خود اطلاع دهد و سپس برای بررسی های بیشتر و انجام اقدامات لازم، به بیمارستان مراجعه کند. ممکن است مایع آمنیوتیکی که حین پارگی کیسه آب از واژن خارج میشود با کمی خون همراه باشد اما در اکثریت افرادی که این اتفاق برایشان پیش می‌آید این مایع رنگی شفاف دارد.گاهی حتی زایمان در همان موقع انجام نمی‌شود اما مادر و جنین درون شکم آن باید در آن زمان تحت مراقبت های ویژه باشند. اگر نیازی به انجام زایما زودرس نباشد، بهترین دکتر زنان فرد را مرخص کرده اما نکات مراقبتی را برای وی مشخص می‌کند.
آیا امکان درمان پارگی کیسه آب وجود دارد؟
همه خانم ها حتما باید این نکته را بدانند که در صورت پاره شدن کیسه آب، امکان ترمیم یا درمان آن وجود ندارد. زمانی که این اتفاق رخ می‌دهد دیگر کاری برای ترمیم آن وجود نداردو حتی نمی‌توان جلوی خروج مایع آمنیوتیک را گرفت. همانطور که ذکر شد در برخی موارد خطرات زیادی سلامت و جنین را تهدید می‌کند که ممکن است به مرگ منجر شود.در صورتی که این اتفاق برای خانم باردار پیش آید، حتما آنتی بیوتیک برای فرد تجویز تا عفونت ایجاد نشود و انقباضات رحمی ناشی از آن کاهش یابد.
آیا در صورت پارگی کیسه آب امکان زایمان طبیعی وجود دارد؟
بله در حقیقت زایمان طبیعی بعد از پارگی زودرس کیسه آب امکان پذیر است اما اینمورد حتما باید توسط دکتر زنان بررسی شود. توجچه داشته باشید که زایمان طبیعی به انقباضات رحمی و وضعیت جنین در رحم نیز بستگی دارد.
دکتر سیده فاطمه سیدی متخصص و جراح زنان و زایمان و ناباروری و زیبایی، دارای بورد تخصصی می باشند. ایشان عضو انجمن علمی متخصصین زنان و مامایی ایران دارای مدرک مشاوره ژنتیک از سازمان بهزیستی کشور می باشند. دکتر سیدی داراری مدارک رسمی سونوگرافی زنان و مامایی از دانشگاه تهران، درمان سو مصرف مواد مخدر از دانشگاه علوم پزشکی ایران، لاپاروسکوپی حرفه ای از دانشگاه علوم پزشکی تهران و دارای سه مقاله ثبت شده در pubmed می باشند.
0 دیدگاه