فیبروم رحم که به عنوان میوم نیز شناخته می شود، یک تومور غیر سرطانی است که در داخل و اطراف رحم (زهدان) رشد می کند. حدود 25٪ تا 30٪ زنان در سن باروری دارای علائمی هستند که به دلیل رشد این نوع توده های غیرسرطانی در رحم می باشد. فیبروم ها می توانند کیفیت زندگی زنان را به شدت تغییر دهند. به عنوان مثال، یک فیبروم بسیار بزرگ می تواند رحم را به اندازه شکم در سه ماهه دوم بارداری بزرگ کند و با فشار بر روده یا مثانه، باعث یبوست یا تکرر ادرار شود. فیبروم رحم همچنین گاهی اوقات با ناباروری، سقط جنین و زایمان زودرس همراه است. اما شایع ترین شکایت از سوی خانم ها، خونریزی قاعدگی شدید و غالباً لخته است که منوراژی نامیده می شود. چنین خونریزی های شدید می تواند باعث کم خونی یا فقر آهن شود.
فیبروم رحم چیست؟
فیبروم ها توده های خوش خیمی هستند که در بافت عضلانی رحم تشکیل می شوند و شباهت بسیاری با بافت رحم دارند. در واقع فیبروم های رحمی می توانند دارای تعداد مختلف با سایز های متفاوتی باشند.
جالب است بدانید، تا زمانی که فیبروم های رحمی مشکل ساز نشده باشند نیاز به درمان خاصی نخواهد بود اما زمانی که فیبروم های رحمی سبب نازایی، سقط مکرر، خونریزی های شدید و با افزایش سایز ناگهانی همراه باشند، در چنین شرایطی نیاز به بررسی های لازم از لحاظ بدخیمی بودن و اقدامات درمانی خواهد بود.
چه عواملی موجب به وجود آمدن فیبروم می شود؟
هنوز به طور دقیق علت بروز فیبروم رحم مشخص نیست. اما :
- سقط جنین
- التهاب رحمی
- ژنتیک و وراثت
- افزایش فشارخون
- استرس و اضطراب
- قاعدگیهای شدید و دردناک
- عدم داشتن فعالیت های ورزشی
- ابتلا به بیماری هایی همچون دیابت
- افزایش وزن و افزایش چربی های بدن
- پیشگیری از بارداری با روش های داخل رحمی
- ناهنجاری های موجود در رگ های خونی رحم نیز ممکن است در این امر دخیل باشند.
- وجود استروژن و احتمالاً پروژسترون خود می توان در بروز فیبروم های رحمی نقش داشته باشند.
- ژن هایی که رشد سلول های عضلانی رحم را تسریع می کنند ممکن است در این امر نقش داشته باشند.
توجه داشته باشید فیبروم به ندرت قبل از اولین قاعدگی اتفاق می افتد، بارداری می تواند رشد آنها را تحریک کند و معمولاً بعد از یائسگی کوچک می شوند. تمامی این موارد می توانند زمینه ساز بروز انواع اختلالات از جمله فیبروم های رحمی شوند، که در صورت مواجه با هر کدام از این موارد می بایست برای بهبود و درمان خود اقدام کنید.
انواع فیبروم های رحمی
فیبروم ها بر اساس محل تشکیل در رحم طبقه بندی می شوند و می تواند بیش از یک نوع داشته باشد.
رایج ترین نوع، فیبروم زیر مخاطی Submucosal می باشد. این نوع فیبروم در دیواره حفره رحم رشد می کنند و گاهی اوقات باعث قاعدگی شدید، تمایل مکرر به دفع ادرار و در بعضی موارد، درد کمر و لگن می شوند. فیبروم زیر مخاطی می تواند باعث خونریزی شدید شود و بیشترین ارتباط را با مشکلات باروری دارند.
برخی از فیبروم ها به نام فیبروم های پایه دار نامیده می شوند، به این معنی که اغلب روی ساقه ای کوچک روی رحم یا داخل آن رشد می کنند. این فیبروم ها معمولاً باعث خونریزی نمی شوند اما ممکن است باعث فشار و درد کمی شوند. به ندرت حالت پیچ خورده یا دردناک می شوند.
علائم و نشانه های فیبروم رحمی
گاهی اوقات فیبروم های رحم هیچ گونه علائمی ندارند، بر همین اساس در این موارد به طور ناگهانی و اتفاقی این عارضه در فرد تشخیص داده می شود. طبق مشاهدات انجام شده برخی از افراد به منظور بررسی سایر مشکلات تناسلی خود به پزشک مراجعه کرده که در روند سونوگرافی با تشخیص فیبروم های رحمی مواجه می شوند. اما در برخی از موارد این عارضه با علائمی همراه است که مهم ترین آنها:
- یبوست
- خونریزی
- لکه بینی
- دردهای شکمی
- سنگین شدن نواحی رحمی
- تغییر در سیکل عادت ماهیانه
- بزرگ شدن شکم به طور غیرطبیعی
- احساس فشار در ناحیه مقعد و لگن
- ایجاد فشار در بخش های داخلی شکمی
- تکرر ادرار و احساس نیاز مداوم به تخلیه ادرار
- ایجاد لخته های خونی و خونریزی شدید در عادت ماهیانه
باید توجه داشته باشید که تمامی این علائم در افراد مختلف متفاوت می باشد. زیرا که محل شکل گیری فیبروم های رحمی و سایز آن ها با هم متفاوت است، لذا افراد با علائم مختلفی مواجه می شوند.
روش های تشخیصی فیبروم رحم
امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی روش های بسیاری برای تشخیص دقیق توده های فیبروم وجود دارد که عبارت است از:
متخصص زنان در معاینه لگن می تواند به وجود فیبروم پی ببرد اما استفاده از تکنیک های تصویربرداری برای به دست آوردن اطلاعات دقیق تر و برنامه ریزی درمان بسیار مهم است. به عنوان مثال، سونوگرافی از طریق واژن می تواند به ارزیابی اندازه فیبروم هایی که در حفره رحم گسترش یافته اند (فیبروم داخل حفره ای رحم) کمک کند.
تصویربرداری 3 بعدی نیز می تواند موقعیت آنها را دقیقاً مشخص کند. بر همین اساس انجام این سونوگرافی بسیار اهمیت دارد زیرا فیبروم های داخل حفره ای رحم اغلب می توانند باعث ناباروری شوند.
سایر روش های تصویربرداری بالقوه مفید شامل تصویربرداری رزونانس مغناطیسی MRI و سونوهیستروگرام (سونوگرافی با تزریق نمکی به داخل حفره رحم) است. علاوه بر این، پزشک ممكن است حفره رحم را با دستگاه نوری كوچک (هیستروسكوپ) كه از طریق دهانه رحم وارد شده است را معاینه كند.
آیا فیبروم رحم قابل درمان است؟
در صورت آنکه فیبروم ها هیچ گونه علائمی نداشته باشند، به طور معمول در ناباروری تاثیری نخواهد داشت و در چنین شرایطی نیازی به درمان نمی باشد. اما در صورت آنکه با علائم همراه باشند، انجام اقدمات درمانی لازم است.
جالب است بدانید که احتمال کوچک شدن توده های فیبروم در سنین یائسگی وجود دارد بر همین اساس فرد بایستی در فواصل زمانی معین توسط متخصص زنان تحت معاینه و بررسی های لازم قرار گیرد. زیرا وجود توده جدید یا بزرگ در سنین یائسگی نشان دهنده بدخیمی است و بایستی تحت چکاپ های دوره ای بررسی شود اما در صورتی که تغییر توده های فیبروم قبل از این دوره سنی غیر عادی نخواهد بود.
سوالات متداول فیبروم رحم
سخن پایانی
مهم ترین نکته ای که در آخر یادآور خواهیم شد این است که روند تشخیص و درمان در بیماران مبتلا به فیبروم رحم از حساسیت بالایی برخوردار است. به همین دلیل نیاز است که افراد وسواس زیادی در خصوص انتخاب متخصصین داشته باشند. به میزانی که متخصصین از مهارت و تجربه زیادی برخوردار باشند احتمال این که میزان موفقیت روند درمان افزایش داشته باشد زیاد است. به همین دلیل نسبت به وضعیت جسمانی خود حساس عمل کنید و بهترین متخصص زنان را برای درمان انتخاب کنید.
منبع:
دکتر سیده فاطمه سیدی متخصص و جراح زنان و زایمان و ناباروری و زیبایی، دارای بورد تخصصی می باشند. ایشان عضو انجمن علمی متخصصین زنان و مامایی ایران دارای مدرک مشاوره ژنتیک از سازمان بهزیستی کشور می باشند. دکتر سیدی داراری مدارک رسمی سونوگرافی زنان و مامایی از دانشگاه تهران، درمان سو مصرف مواد مخدر از دانشگاه علوم پزشکی ایران، لاپاروسکوپی حرفه ای از دانشگاه علوم پزشکی تهران و دارای سه مقاله ثبت شده در pubmed می باشند.
0 دیدگاه