درمان فیبروم رحم موضوعی است که بسیاری از زنان در بخشی از زندگی با آن مواجه میشوند و گاهی باعث ایجاد چالشهای روزمره میشود. آشنایی با روشهای مختلف درمان و نشانههای فیبروم میتواند به شما کمک کند انتخابهای بهتری داشته باشید و روند مراقبت از خود را مدیریت کنید. در این مقاله، اطلاعات کاربردی درباره درمان فیبروم رحم ارائه شده تا شما بتوانید با آگاهی و اطمینان بیشتری تصمیم بگیرید و روند زندگی خود را راحتتر ادامه دهید.
درمان فیبروم رحم چه زمانی لازم است؟
بسیاری از افراد مبتلا به فیبروم رحم هیچ علامتی ندارند. یا علائم خفیف آزاردهنده ای دارند که می توانند با آنها زندگی کنند. اگر این مورد در مورد شما هم صادق است، مراقبت هوشیارانه و تحت نظر بودن منظم می تواند بهترین گزینه باشد.
فیبروم ها سرطان نیستند آنها به ندرت با بارداری تداخل دارند. آنها اغلب به کندی رشد می کنند – یا اصلاً – و تمایل دارند پس از یائسگی، زمانی که سطح هورمون های تولید مثلی کاهش می یابد، کوچک شوند
با این حال همیشه هم اینطور نیست!
فیبروم های رحمی می توانند عوارض جدی برای بیمار بوجود آورند. برای مثال: فیبروم ها باعث خونریزی شدید قاعدگی شوند که در نهایت باعث کم خونی و ضعف جسمانی خواهد شد. بنابراین در صورتی که به هر یک از مشکلات زیر دچار هستید، بهتر است هرچه زودتر برای بررسی و معاینات لازم به جراح متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
- خونریزی شدید و نامنظم
- خونریزی بین پریودها
- درد لگن
- درد هنگام رابطه جنسی
- احساس فشار یا پری در شکم
ناگفته نماند، این علائم می تواند درباره بسیاری از مشکلات و بیماری های مربوط به زنان صادق باشد. به همین دلیل مراجعه و چکاپ فوری توصیه و تاکید می شود.
روش های درمان فیبروم رحم
درمان فیبروم های رحمی بسته به اندازه، تعداد و محل فیبروم ها و همچنین علائمی که ایجاد می کنند می تواند متفاوت باشد. اگر هیچ علامتی از فیبروم را تجربه نمی کنید، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. خصوصا اگر اندازه فیبروم ها کوچک و ثابت باشد. برخی از افراد هرگز هیچ علامتی را تجربه نمی کنند یا هیچ مشکلی در ارتباط با فیبروم ندارند. در این موارد، پزشک شما ممکن است توصیه کند فقط تحت نظر و چکاپ منظم فیبروم ها با معاینه و سونوگرافی به فاصله هر شش ماه یکبار باشید.
اگر علائم و عوارض ناشی از فیبروم رحم را تجربه میکنید – از جمله کم خونی ناشی از خونریزی زیاد، درد متوسط تا شدید یا مشکلات دستگاه ادراری و روده – به احتمال زیاد به درمان نیاز دارید. برنامه درمانی شما به چند عامل بستگی دارد، از جمله:
- تعداد فیبروم ها
- اندازه فیبروم ها
- جایی که فیبروم قرار دارد
- علائم ناشی از فیبروم و شدت آن ها
- تمایل بیمار به حفظ رحم یا داشتن قصد بارداری در آینده
تصمیم گیری درباره بهترین گزینه درمان تا حد بسیار زیادی بستگی به این دارد که بیمار قصد دارد در آینده باردار شود یا نه. به همین جهت در صورتی که ضرورت انجام اقدام درمانی توسط متخصص زنان داده شد، حتما اگر برنامه بارداری دارید، با پزشک مطرح کنید.
روشهای غیرجراحی درمان فیبروم رحم
روشهای غیرجراحی درمان فیبروم رحم برای زنانی مناسب است که فیبرومهای کوچک دارند یا علائم شدیدی تجربه نمیکنند و میخواهند از جراحی پرهیز کنند. این روشها شامل دارودرمانی و تکنیکهای کمتهاجمی هستند که هدفشان کاهش اندازه فیبروم، کنترل خونریزی و کاهش درد است.
دارودرمانی
مصرف دارو میتواند جنبه کنترل و کاهش علائم و هم بهبود فیبروم ها را داشته باشد.
داروهای مسکن بدون نسخه (OTC): این داروها به مدیریت درد و ناراحتی ناشی از فیبروم کمک می کنند. داروهای OTC شامل استامینوفن و ایبوپروفن است.
مکمل های آهن: اگر دچار کم خونی ناشی از خونریزی بیش از حد هستید، ممکن است پزشک شما مصرف مکمل آهن را نیز به شما پیشنهاد دهد.
کنترل بارداری: مصرف قرص های ضدبارداری همچنین می تواند به علائم فیبروم کمک کند – به ویژه، خونریزی شدید در طول و بین دوره های قاعدگی و دردهای قاعدگی. گزینه های مختلفی برای کنترل بارداری وجود دارد که می توانید از آنها استفاده کنید، از جمله قرص های ضد بارداری خوراکی یا داروهای تزریقی.
آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH): این داروها با کوچک کردن فیبروم ها عمل می کنند. گاهی اوقات از آنها برای کوچک کردن فیبروم قبل از جراحی استفاده می شود و برداشتن فیبروم را آسان تر می کند. با این حال، این داروها موقتی هستند و اگر مصرف آنها را متوقف کنید، فیبروم ها دوباره رشد می کنند
درمان های خوراکی: داروهای خوراکی جدید و موثری برای کاهش خونریزی وجود دارند که در صورت صلاحدید پزشک، برای بیمار تجویز می شوند. یکی از درمان های خوراکی، ترانکسامیک اسید، خونریزی شدید قاعدگی را در افراد مبتلا به فیبروم رحم درمان می کند.
پزشک شما درباره نحوه، مقدار و عوارض احتمالی هر دارو، شما را آگاه خواهد کرد. با این وجود اگر موردی برای شما مبهم است حتما درباره آن سوال بپرسید.
روش های جراحی فیبروم رحم
هنگام صحبت در مورد انواع مختلف جراحی برای برداشتن فیبروم باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت. نه تنها اندازه، محل و تعداد فیبرومها میتواند بر نوع جراحی تأثیر بگذارد، بلکه خواستههای شما برای بارداریهای آینده نیز میتواند عامل مهمی در تدوین برنامه درمانی باشد. برخی از گزینههای جراحی، رحم شما را حفظ میکنند و به شما امکان میدهند در آینده باردار شوید، در حالی که گزینههای دیگر میتوانند به رحم شما آسیب بزنند یا نیاز به خارج کردن کامل رحم داشته باشند.
میومکتومی
روشی است که به پزشک اجازه می دهد فیبروم ها را از بین ببرد. انواع مختلفی از میومکتومی وجود دارد. نوع روشی که ممکن است برای شما بهترین اثر را داشته باشد به محل قرارگیری فیبروم ها، بزرگی آنها و تعدادشان بستگی دارد.
انواع روش های میومکتومی برای برداشتن فیبروم می تواند شامل موارد زیر باشد:
هیستروسکوپی
در این روش جراح متخصص زنان یک اسکوپ (ابزاری نازک، انعطاف پذیر و لوله مانند) را از طریق واژن و دهانه رحم و داخل رحم وارد می کند. از این اسکوپ برای برش و برداشتن فیبروم ها استفاده خواهد شد.
لاپاراسکوپی: در این روش، جراح از یک اسکوپ (لوله باریک که ابزار از طریق آن وارد رحم می شوند) برای برداشتن فیبروم ها استفاده می کند. برخلاف هیستروسکوپی، این روش شامل قرار دادن چند برش کوچک در شکم است. یعنی اسکوپ به جای واژن، از طریق برش هایی کوچک معمولا در اطراف ناف، وارد بدن و از آن خارج می شود.
لاپاراتومی
در طول این روش، پزشک یک برش بزرگتر در شکم شما ایجاد می کند و فیبروم ها را از طریق این یک برش خارج می کند.
اگر قصد بارداری در آینده را ندارید، گزینه های بیشتری وجود دارد که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است توصیه کند. این گزینهها میتوانند بسیار مؤثر باشند، اما معمولاً از بارداریهای آینده جلوگیری میکنند. این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:
هیسترکتومی
در هیسترکتومی، جراح رحم را از بدن خارج می کند. هیسترکتومی یک روش کاملا ایمن و موثر است و میزان عوارض آن کم است. با این وجود، یک جراحی بزرگ است که با بیهوشی انجام می شود و بسته به شرایط بیمار به دو تا شش هفته زمان بهبودی نیاز دارد. زنانی که تحت جراحی رحم قرار گرفته اند بیشتر در معرض خطر بی اختیاری ادرار قرار دارند و به طور متوسط دو سال زودتر به یائسگی می رسند. با برداشتن کامل رحم، فیبروم ها نمی توانند برگردند و علائم شما باید از بین بروند. اگر خونریزی بسیار شدید از فیبروم های خود را تجربه می کنید یا اگر فیبروم های بزرگ دارید، ممکن است این روش توصیه شود. هیسترکتومی با حداقل تهاجم شامل روش های واژینال، لاپاراسکوپی یا روباتیک است
درمان فیبروم با آمبولیزاسیون شریان رحمی
آمبولیزاسیون شریان رحمی یک روش کمتهاجمی است که هدف آن کاهش اندازه فیبروم و تخفیف علائم است. در این روش، از طریق یک کاتتر مخصوص، ذراتی به رگهای خونرسان به فیبروم تزریق میشود تا جریان خون به آن محدود شود. با کاهش خونرسانی، فیبروم به تدریج کوچک شده و علائم مرتبط مانند خونریزی شدید یا درد کاهش پیدا میکند. این روش برای زنانی که میخواهند رحم خود را حفظ کنند و از جراحی دوری کنند، گزینهای مناسب محسوب میشود.
درمان فیبروم رحم با هدایت MRI و اولتراسوند متمرکز
در این روش غیرتهاجمی، امواج اولتراسوند با دقت بالا به بافت فیبروم تابانده میشود تا بخشهای مورد نظر تخریب شوند. همزمان با استفاده از MRI، موقعیت دقیق فیبروم مشخص میشود تا درمان با حداکثر دقت انجام شود. روش هدایتشده با MRI و اولتراسوند متمرکز یکی از تکنیکهای مؤثر و کمتهاجمی در درمان فیبروم است که نیاز به بستری طولانی ندارد و معمولاً دوره نقاهت کوتاهی دارد، بنابراین بسیاری از بیماران میتوانند سریعتر به فعالیتهای روزمره خود بازگردند.
سخن پایانی
در پایان میتوان گفت درمان فیبروم رحم تنها به جراحی محدود نمیشود و روشهای نوین و کمتهاجمی مانند آمبولیزاسیون شریان رحمی و درمان با هدایت MRI و اولتراسوند متمرکز، امکان بهبود علائم را بدون نیاز به بستری طولانی فراهم کردهاند. انتخاب بهترین روش به شرایط فردی، اندازه و محل فیبروم بستگی دارد و مشاوره با پزشک متخصص میتواند مسیر مطمئنتری را برای رسیدن به نتیجه مطلوب فراهم کند.
سوالات متداول
برخی روشها مانند آمبولیزاسیون شریان رحمی ممکن است روی باروری اثر بگذارند، بنابراین انتخاب روش باید بر اساس شرایط فردی و نظر پزشک باشد.
بله، حتی پس از درمان هم احتمال رشد مجدد یا ایجاد فیبرومهای جدید وجود دارد، به ویژه در زنانی که هنوز به یائسگی نرسیدهاند.
اگرچه تغذیه به تنهایی فیبروم را از بین نمیبرد، اما رژیم غذایی متعادل و سبک زندگی سالم میتواند در کنترل علائم و پیشگیری از رشد بیشتر آن مؤثر باشد.
دکتر سیده فاطمه سیدی | متخصص و جراح زنان، زایمان، ناباروری و زیبایی | دارای بورد تخصصی زنان و زایمان | عضو انجمن علمی متخصصین زنان و مامایی ایران | دارای سه مقاله علمی نمایهشده در PubMed | دارای مدارک رسمی مشاوره ژنتیک از سازمان بهزیستی و جهاد دانشگاهی، سونوگرافی زنان و مامایی از دانشگاه تهران، لاپاراسکوپی حرفهای از دانشگاه علوم پزشکی تهران، و درمان سوءمصرف مواد از دانشگاه علوم پزشکی ایران | شماره نظام پزشکی: ۱۲۸۳۲۶
0 Comments